Bạn là người mới muốn dấn thân vào kinh doanh nhưng còn e ngại những rủi ro khi bắt đầu từ con số không? Mô hình nhượng quyền kinh doanh (franchise) có thể là một “con đường tắt” đầy tiềm năng, giúp bạn tận dụng sức mạnh của một thương hiệu đã có uy tín và hệ thống vận hành bài bản. Tuy nhiên, liệu đây có phải là lựa chọn phù hợp cho tất cả mọi người? Hãy cùng tìm hiểu về mô hình nhượng quyền kinh doanh dành cho người mới tại Việt Nam năm 2025.
Nhượng Quyền Kinh Doanh Là Gì?
Nhượng quyền kinh doanh là một thỏa thuận pháp lý, theo đó một công ty đã thành công (bên nhượng quyền – franchisor) cho phép một cá nhân hoặc công ty khác (bên nhận quyền – franchisee) kinh doanh sản phẩm hoặc dịch vụ của mình dưới thương hiệu và hệ thống đã được thiết lập. Đổi lại, bên nhận quyền sẽ trả một khoản phí nhượng quyền ban đầu và thường xuyên trả phí bản quyền (royalty) dựa trên doanh thu.
Ưu Điểm Của Nhượng Quyền Kinh Doanh Cho Người Mới
- Thương Hiệu và Uy Tín Đã Được Thiết Lập: Bạn sẽ được thừa hưởng lợi thế từ một thương hiệu đã có sẵn sự nhận diện và lòng tin từ khách hàng, giúp bạn tiết kiệm thời gian và chi phí xây dựng thương hiệu từ đầu.
- Mô Hình Kinh Doanh Đã Được Chứng Minh: Bên nhượng quyền đã có kinh nghiệm và hệ thống vận hành hiệu quả, giúp bạn giảm thiểu rủi ro và có một lộ trình kinh doanh rõ ràng.
- Đào Tạo và Hỗ Trợ: Bạn sẽ được đào tạo về cách vận hành, quản lý và marketing cho doanh nghiệp nhượng quyền, cũng như nhận được sự hỗ trợ liên tục từ bên nhượng quyền.
- Giảm Thiểu Rủi Ro: So với việc bắt đầu một doanh nghiệp hoàn toàn mới, mô hình nhượng quyền thường có tỷ lệ thành công cao hơn do đã có sẵn thương hiệu và hệ thống.
- Hỗ Trợ Marketing và Quảng Cáo: Bên nhượng quyền thường có các chiến dịch marketing và quảng cáo trên quy mô lớn, giúp tăng cường nhận diện thương hiệu và thu hút khách hàng cho tất cả các chi nhánh.
- Chuỗi Cung Ứng Đã Được Thiết Lập: Bạn sẽ được hưởng lợi từ hệ thống cung ứng nguyên vật liệu, sản phẩm đã được thiết lập, giúp đảm bảo chất lượng và giảm chi phí.
Nhược Điểm Của Nhượng Quyền Kinh Doanh Cho Người Mới
- Chi Phí Đầu Tư Ban Đầu: Phí nhượng quyền ban đầu có thể khá cao, bên cạnh đó bạn còn phải chi trả các chi phí khác như thuê mặt bằng, trang thiết bị, hàng tồn kho…
- Phí Nhượng Quyền Liên Tục (Royalty Fees): Bạn sẽ phải trả một khoản phí bản quyền thường xuyên (thường là một tỷ lệ phần trăm trên doanh thu) cho bên nhượng quyền.
- Hạn Chế Tính Linh Hoạt và Quyền Kiểm Soát: Bạn phải tuân theo các quy định và tiêu chuẩn của bên nhượng quyền, điều này có thể hạn chế sự sáng tạo và linh hoạt trong việc điều hành doanh nghiệp của bạn.
- Sự Phụ Thuộc vào Bên Nhượng Quyền: Thành công của bạn có thể bị ảnh hưởng bởi danh tiếng và hoạt động của toàn bộ hệ thống nhượng quyền. Nếu bên nhượng quyền gặp vấn đề, bạn cũng có thể bị ảnh hưởng theo.
- Các Điều Khoản Trong Hợp Đồng Nhượng Quyền: Hợp đồng nhượng quyền thường có nhiều điều khoản phức tạp và có thể ràng buộc bạn trong một thời gian dài.
Các Bước Cần Cân Nhắc Trước Khi Đầu Tư Vào Nhượng Quyền Kinh Doanh Tại Việt Nam
- Nghiên Cứu Các Cơ Hội Nhượng Quyền Khác Nhau: Tìm hiểu về các thương hiệu nhượng quyền đang hoạt động tại Việt Nam, đặc biệt là trong các lĩnh vực đang phát triển như thực phẩm và đồ uống (F&B), bán lẻ, giáo dục, dịch vụ…
- Đánh Giá Sở Thích và Kỹ Năng Của Bạn: Chọn một lĩnh vực nhượng quyền mà bạn thực sự yêu thích và có những kỹ năng phù hợp để vận hành.
- Đánh Giá Nguồn Lực Tài Chính Của Bạn: Xác định số vốn bạn có thể đầu tư, bao gồm phí nhượng quyền ban đầu, chi phí setup và vốn lưu động.
- Xem Xét Tài Liệu Công Khai Nhượng Quyền (Franchise Disclosure Document – FDD): Đây là tài liệu quan trọng cung cấp thông tin chi tiết về bên nhượng quyền, lịch sử hoạt động, các khoản phí, nghĩa vụ của cả hai bên và các điều khoản khác trong hợp đồng. Hãy đọc kỹ và hiểu rõ tài liệu này.
- Trao Đổi với Các Bên Nhận Quyền Hiện Tại: Liên hệ với những người đang kinh doanh nhượng quyền của thương hiệu bạn quan tâm để hỏi về kinh nghiệm thực tế của họ tại thị trường Việt Nam.
- Tìm Kiếm Tư Vấn Pháp Lý và Tài Chính: Tham khảo ý kiến của luật sư và chuyên gia tài chính để đảm bảo bạn hiểu rõ các khía cạnh pháp lý và tài chính của hợp đồng nhượng quyền.
- Tìm Hiểu Về Thị Trường Địa Phương: Đánh giá tiềm năng của thị trường tại khu vực bạn dự định mở cửa hàng nhượng quyền.
Các Lĩnh Vực Nhượng Quyền Phổ Biến Tại Việt Nam
- Thực Phẩm và Đồ Uống (F&B): Các chuỗi cà phê, trà sữa, nhà hàng thức ăn nhanh, bánh ngọt…
- Bán Lẻ: Cửa hàng tiện lợi, siêu thị mini, thời trang, mỹ phẩm…
- Giáo Dục: Trung tâm ngoại ngữ, trung tâm gia sư, trường mầm non tư thục…
- Dịch Vụ: Dịch vụ giặt ủi, spa, salon tóc, trung tâm chăm sóc xe…
Những Câu Hỏi Quan Trọng Cần Hỏi Bên Nhượng Quyền
- Lịch sử hình thành và phát triển của thương hiệu?
- Tổng số lượng cửa hàng nhượng quyền đang hoạt động?
- Mức phí nhượng quyền ban đầu và các khoản phí khác?
- Quy trình đào tạo và hỗ trợ cho bên nhận quyền?
- Các yêu cầu về mặt bằng và thiết kế cửa hàng?
- Quyền lợi và nghĩa vụ của cả hai bên trong hợp đồng?
- Chính sách marketing và quảng cáo của công ty?
- Mức độ cạnh tranh trong khu vực bạn dự định kinh doanh?
Kết Luận
Mô hình nhượng quyền kinh doanh có thể là một lựa chọn hấp dẫn cho những người mới bắt đầu kinh doanh tại Việt Nam, giúp họ tận dụng lợi thế của một thương hiệu đã có uy tín và hệ thống vận hành bài bản. Tuy nhiên, điều quan trọng là bạn cần phải nghiên cứu kỹ lưỡng, đánh giá cẩn thận các ưu và nhược điểm, cũng như tìm hiểu kỹ về bên nhượng quyền và các điều khoản trong hợp đồng trước khi đưa ra quyết định đầu tư. Chúc bạn thành công trên con đường kinh doanh của mình!
